Terugblik op de Praktijkverklaring

22 april 2021

Mensen zonder startkwalificatie hebben een relatief kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Zij zijn vaker werkloos en uitkeringsafhankelijk. Voor werkenden en werkzoekenden zonder startkwalificatie, en voor wie het behalen van een mbo-diploma (incl. entree) of -certificaat vooralsnog niet haalbaar is, willen we de overgang naar werk versoepelen en de kans op duurzaam werk vergroten. Voor deze doelgroep is de praktijkleerroute op maat geïntroduceerd, een nieuwe leerroute in het mbo.
Gemeente Maastricht, VISTA College, VOORdeel Vervolg en Praktech sloegen de handen ineen en startten afgelopen jaar gezamenlijk een pilot die past in deze leerroute.

Vijf kandidaten kregen de mogelijkheid om gedurende dit traject meer dan ‘slechts’ een certificaat te behalen en een Praktijkverklaring in ontvangst te kunnen nemen.

Nu de pilot is afgerond, is het tijd voor een interview met deze betrokken partijen.

Iedere partij met eigen expertise

Samen kom je verder. Vanuit die gedachte zijn de partijen de pilot gestart. Ieder met zijn eigen expertise, eigen netwerk en eigen achterban. Waaruit bestond hun rol in deze pilot?

Kirsten Tonnaer (zittend op de foto), destijds projectleider van deze pilot bij Gemeente Maastricht, vertelt dat de Gemeente Maastricht de kandidaten voor deze pilot heeft aangedragen. ‘Niet iedereen komt per definitie in aanmerking voor een traject als deze. Vandaar dat wij een selectie van vijf hebben gemaakt. Natuurlijk hopen we in de toekomst nog vele anderen deze mogelijkheid te kunnen bieden.’

Het uitgeven van een praktijkverklaring dient te gebeuren door een mbo-instelling. En dat is waar VISTA College om de hoek komt kijken. Maril Kleikers (rechts op de foto) is vanuit VISTA als docent/trajectbegeleider betrokken bij deze pilot en vanuit deze rol verantwoordelijk voor de borging van het kwalificatiedossier. Iedere kandidaat bouwt een dossier op waarin werkprocessen gerelateerd aan competenties worden beschreven. Dit dossier is een exameneis voor de uit te reiken praktijkverklaring. Maril ziet er op toe dat dit dossier conform alle regels tot stand komt.

Waar Maril de ‘examenkant’ van het traject borgt en begeleidt, ziet Bert Hendriks (links op de foto), leermeester bij Praktech, toe op het te behalen praktijkgedeelte. Praktech geldt in deze pilot als het leerbedrijf. Gedurende dit traject begeleidde Bert de vijf kandidaten op de werkvloer. ‘Alle kandidaten krijgen een individueel programma, maar er zitten uiteraard ook componenten in die voor iedere kandidaat gelden. Zo is het onderdeel ‘werknemersvaardigheden’ een heel belangrijke. Hierin komen zaken aan bod als inrichten van je werkplaats (en deze weer netjes achterlaten aan het einde van de dag),  maar ook het omgaan met teleurstellingen of het houden aan afspraken. Voor sommige kandidaten kan dit in het begin confronterend zijn.’, zo vertelt Bert. ‘Maar’, zo vervolgt hij, ‘de grootste component is uiteraard het prakijkgedeelte zelf. Deze vijf kandidaten hebben zich met name beziggehouden met stucen, tegelzetten en afbouw. Het niveau daarvan is te vergelijken met minimaal het niveau van een ‘mbo 2 opleiding’.’

Vanuit VOORdeel en Vervolg heeft Michiel Ploum (niet op de foto), als projectleider praktijkleerroute, deelgenomen aan deze pilot. VOORdeel en Vervolg zet zich al geruime tijd in voor de verhoging van arbeidsparticipatie in Zuid-Limburg. Om mensen die niet beschikken over voldoende of niet de juiste kennis, ervaring en skills te begeleiden naar een volgende stap in hun school- of werkzame loopbaan. Deze kennis en kunde was natuurlijk een welkome aanvulling binnen deze pilot.

Grootste uitdaging

Maril Kleikers, docent Entreeopleiding bij VISTA College, lacht bij de vraag wat de grootste uitdaging in deze pilot is geweest. ‘Absoluut het maken van de verklaring zelf!’, antwoordt ze dan ook resoluut. Doordat het systeem waarmee VISTA werkt in eerste instantie geen praktijkverklaring kon uitdraaien, moesten hier nog wel wat hobbels genomen worden. Het is natuurlijk ook niet zomaar een document uitdraaien.’ Juist omdat het een landelijk erkende verklaring is, zijn er heel wat instanties en eisen mee gemoeid. En dat hoort ook zo.’, legt Maril uit. ‘Maar dat betekent ook dat een proces als dit niet zo snel loopt als wij zouden willen. Uiteindelijk hebben toch alle kandidaten de Praktijkverklaring in ontvangst kunnen nemen.’

Meerwaarde Praktijkverklaring

Over de vijf kandidaten kunnen we vertellen dat één van hen op dit moment nog stage loopt. Twee anderen zitten op dit moment in de bemiddelingsfase naar regulier werk, één hiervan werkt ondertussen op een werkervaringsplek en de ander volgt nog een verdiepingscursus. De overige twee kandidaten hebben inmiddels een contract bij een werkgever.
Dat is natuurlijk een fantastisch resultaat. Maar of de Praktijkverklaring hierin dé doorslaggevende rol heeft gespeeld, durven de geïnterviewden niet zonder meer te stellen. Daarvoor zou de pilot wellicht met een grotere groep moeten hebben plaatsgevonden.

Wat ze wél allemaal erkennen is dat de Praktijkverklaring voor de kandidaat een absolute meerwaarde heeft. Deze verklaring geeft de kandidaten erkenning over hetgeen ze hebben bereikt, het geeft ze een boost en (hernieuwd) zelftrouwen. Daarnaast kan in het sommige gevallen ook wel degelijk op een opstap zijn naar een diploma op een later moment.

Bovendien biedt een landelijk erkende verklaring als deze ook mogelijkheden op het moment dat een kandidaat zou verhuizen naar een andere regio in het land. Ook daar behoudt deze verklaring zijn ‘waarde’.

Blik op de toekomst

Dit traject is leerzaam geweest en heeft ook punten naar voren gebracht die de partijen een volgende keer graag willen meenemen in het traject. Misschien zou de samenwerking nog intensiever kunnen. De begeleiding van de kandidaten kan wellicht uitgebreid worden, zodat er niet alleen begeleiding op de werkvloer is, maar ook nog meer aandacht voor de weg naar de arbeidsmarkt.

De administratieve hobbels zijn inmiddels genomen en bij een (eventueel) vervolg zijn die dus niet meer aan de orde. ‘Alle processen en afspraken zijn inmiddels ook opgenomen in een stappenplan’, zo vertelt Michiel Ploum tevreden. ‘Bij de start van een volgend traject kunnen we deze dus als leidraad gebruiken en focussen op verbetering van het verdere traject.’